Mae’r effaith ar iechyd yn dechrau pan fydd pobl yn teimlo bod eu swyddi o dan fygythiad, hyd yn oed cyn iddynt gael eu gwneud yn ddi-waith.  Mae hyn yn dangos bod gorbryder ynghylch ansicrwydd swydd yn niweidiol i iechyd.  Mae tystiolaeth yn dangos bod ansicrwydd swydd yn cael effaith niweidiol ar iechyd meddwl (yn arbennig gorbryder ac iselder), salwch wedi ei hunanadrodd, clefyd y galon a ffactorau risg ar gyfer clefyd y galon (Social Determinants of Health: The Solid Facts, Second Edition gan WHO Ewrop).  Fodd bynnag, efallai nad yw cael swydd yn unig yn ddigon i gyfrannu at iechyd meddyliol a chorfforol da os yw’n swydd ansicr neu’n talu’n wael.

Er bod cyfraddau diweithdra yn y DU wedi gostwng yn araf dros y blynyddoedd diwethaf, cynyddodd cyfraddau diweithdra yn 2020 oherwydd y sioc economaidd digynsail a ddilynodd pandemig COVID-19.  Disgwylir iddynt gynyddu ymhellach wrth i Gynllun Cadw Swyddi Coronafeirws y Llywodraeth ddod i ben.  Mae data’n dangos bod gweithwyr mewn swyddi â thâl isel yn fwy tebygol o gael eu rhoi ar ffyrlo neu golli oriau a thâl na gweithwyr â thâl uwch.  Mae hyn yn awgrymu y gallai gweithwyr â thâl is fod yn fwy tebygol hefyd o gael eu diswyddo a bod yn ddiwaith.  Mae hyn yn cynyddu’r tebygolrwydd o ganlyniadau gwael o ran iechyd a lles ymysg gweithwyr mewn swyddi tâl is ac ansicr.  Mae’n bwysig felly cael ystod o fesurau cymorth wedi eu sefydlu, yn cynnwys ailhyfforddi a sicrhau bod darpariaeth cyflogaeth deg, da yn cynyddu.

Cyfradd Diweithdra ILO (canran y boblogaeth sydd yn weithgar yn economaidd). Ffynhonnell: Ystadegau Economaidd Allweddol, 2021, Ystadegau Economaidd Allweddol, Ionawr 2021 (gov.cymru) (Saesneg Yn Unig)