Mewn perthynas â chymuned ddaearyddol, mae ble rydych yn byw, yn gweithio ac yn chwarae yn amlwg yn cael effaith ar iechyd a lles unigolion.  Mae’r amgylchedd adeiledig a naturiol yn effeithio ar y dewisiadau yr ydym yn gallu eu gwneud i gynnal iechyd a llesiant.  Mae’n cael ei gofnodi’n helaeth bod tai o ansawdd gwael a diffyg mynediad at ofod gwyrdd neu las, diffyg ‘gofod taro’ lle mae pobl yn cyfarfod i rannu syniadau a gwybodaeth, yn cael effaith negyddol ar iechyd a lles.

Fodd bynnag, mae lles cymunedol yn llawer mwy na lles unigol; mae lles cymunedol yn ymwneud â bywyd cyfunol mewn cymuned.  Disgrifiodd Iechyd Cyhoeddus Cymru (2019)¹ les cymunedol fel:

“cyflwr deinamig sydd yn adlewyrchu cymunedau sydd yn creu cyfleoedd i ddod ynghyd i ddatblygu cydberthynas, creu teimlad o berthyn, cydlyniant cymdeithasol ac, os yw’n briodol, cymryd camau cymdeithasol gyda’n gilydd i wella bywyd cyfunol mewn cymuned”

¹Cynhadledd Lles Meddwl Iechyd Cyhoeddus Cymru (2019).  Cyflwyniad gan Carol Owen ‘Datblygu dealltwriaeth ar y cyd o les meddwl – model arfaethedig’.