Mae’r diffiniad hwn yn chwarae rôl hanfodol yn pwysleisio nad rheoli a thrin salwch rhywiol yn unig yw iechyd rhywiol –  mae hefyd yn cynnwys rhoi’r offer a’r wybodaeth i bobl gynnal datblygiad rhywiol iach a thrafod perthynas rhywiol diogel, mewn ffordd nad yw’n beirniadu sydd yn parchu hawliau pobl eraill.  Mae iechyd rhywiol hefyd yn cysylltu â nifer o faterion iechyd y cyhoedd eraill, fel camddefnyddio alcohol a chyffuriau ac effaith meddwdod ar ymddygiad cymryd risg.

O safbwynt iechyd y cyhoedd, mae gwaith ar y testun hwn wedi ei anelu at:

Helpu i atal:

• Heintiau a drosglwyddir yn rhywiol (STI), yn cynnwys HIV
• Beichiogi anfwriadol, yn arbennig o dan 18 oed
• Ymosodiadau a chamfanteisio rhywiol (ar blant neu oedolion)
• Trafferthion seicorywiol

Hybu buddion iechyd:

• Partneriaethau cefnogol ar y ddwy ochr
• Cysur yn eich hunaniaeth rywiol eich hun

Mae’n bwysig cydnabod bod person yn fod rhywiol trwy gydol cwrs bywyd.  O newidiadau biolegol oed aeddfedrwydd i heriau heneiddio, mae iechyd rhywiol yn cael effaith sylweddol ar ddatblygiad cymdeithasol person.  Mae perthnasoedd ac addysg rhywioldeb da yn hanfodol yn hyn o beth – trwy roi’r wybodaeth sydd ei hangen ar bobl ifanc i gynnal datblygiad rhywiol da o oed aeddfedrwydd i fod yn oedolion, dylid eu grymuso i drafod a datblygu perthnasoedd iach, hapus a theg ac i drafod a rheoli perthnasoedd rhywiol diogel a boddhaus.

Bydd gan unigolyn gwybodus, sydd wedi ei rymuso, y wybodaeth a’r cyfrifoldeb i wneud penderfyniadau hefyd ynghylch y dulliau gorau o atal STI a beichiogrwydd heb ei gynllunio.  Mae beichiogrwydd a chanlyniadau iechyd mamau yn gysylltiedig ag iechyd rhywiol da.  Mae rhoi’r dechrau gorau mewn bywyd i blentyn yn dechrau gyda rhoi’r profiad mamolaeth gorau posibl i’r fam, a darparu gofal ôl-enedigol rhagorol.  Felly, mae hybu iechyd rhywiol da nid yn unig yn bwysig i’r genhedlaeth bresennol – mae’n hanfodol i ddechrau iach mewn bywyd i genedlaethau’r dyfodol.

Mae Cymru Chwareus yn rhoi gwybodaeth am ddulliau atal cenhedlu, risg iechyd rhywiol unigol, chemsex a Proffylacsis Cyn-gysylltiad yng Nghymru ar gyfer atal HIV ymysg unigolion yr ystyrir eu bod â risg uchel o gael HIV.