Mae achos yr anghydraddoldebau hyn yn gymhleth ac yn debygol o fod o ganlyniad i gydadweithio rhwng ffactorau amddifadedd, amgylcheddol, ffisiolegol, ymddygiadol a diwylliannol.

Mae amddifadedd economaidd-gymdeithasol yn cael effaith anghymesur ar grwpiau lleiafrifoedd ethnig a chaiff ei ysgogi gan gyd-destun cymdeithasol ehangach lle gall hiliaeth a rhagfarn strwythurol atgyfnerthu anghydraddoldebau ymysg grwpiau ethnig, er enghraifft mewn tai, cyflogaeth, a’r system cyfiawnder troseddol.  Gall hyn, yn ei dro, gael effaith negyddol ar iechyd meddwl a chorfforol grwpiau lleiafrifoedd ethnig.

Mae mynediad at wasanaethau iechyd gofal sylfaenol yn deg yn gyffredinol ar gyfer grwpiau lleiafrifoedd ethnig, ond mae hyn yn llai cyson ar draws gwasanaethau iechyd eraill.  Fodd bynnag, mae pobl o grwpiau lleiafrifoedd ethnig yn fwy tebygol o nodi eu bod wedi cael profiadau gwaeth wrth ddefnyddio gwasanaethau iechyd na’r rheiny sydd yn nodi eu bod yn Wyn.

Er gwaethaf hyn, roedd disgwyliad oes ar enedigaeth, cyn pandemig COVID-19, ar ei uchaf ymysg y rhan fwyaf o grwpiau lleiafrifoedd ethnig o’i gymharu â’r boblogaeth wyn.  Mae hyn yn dangos cymhlethdod y darlun a phwysigrwydd gwahaniaethu rhwng yr anghydraddoldebau a brofir gan grwpiau ethnig gwahanol.

Cronfa’r Brenin, 2021