Mae adroddiad newydd a gyhoeddwyd heddiw (25.2.21) gan Improvement Cymru, rhan o Iechyd Cyhoeddus Cymru, yn awgrymu bod pobl yng Nghymru ag anableddau dysgu, yn fwy tebygol o farw o Coronavirus na gweddill y boblogaeth.

Dadansoddodd yr adroddiad ‘marwolaethau cysylltiedig â COVID-19 yng Nghymru ymysg Pobl ag Anableddau Dysgu’ y data presennol rhwng 1 Mawrth a 19 Tachwedd 2020.

Prif ganfyddiadau’r adroddiad yw:

• Gan fod pobl ag anableddau dysgu yn aml yn destun mwy o anghydraddoldebau iechyd na’r boblogaeth ehangach gallant fod yn arbennig o agored i Coronafirws.
• Mae cymhariaeth â marwolaethau Coronavirus ymhlith holl drigolion Cymru yn awgrymu bod y ffigur hwn dair i chwe gwaith yn uwch ymhlith y rhai ag anableddau dysgu, na’r boblogaeth gyfan.
• Mae’r cynnydd hwn mewn marwolaethau Coronavirus yn adlewyrchu’r marwolaethau uwch yn gyson o achosion eraill nad ydynt yn Coronafirws, a brofir gan y grŵp hwn o bobl.
• O’r oddeutu 15,600 o bobl yng Nghymru a nodwyd ag anabledd dysgu, bu farw o leiaf 52 o’r bobl hyn o Coronavirus rhwng 1 Mawrth a 19 Tachwedd 2020.

Dywedodd Dr Rachel Ann Jones, Arweinydd rhaglen Anableddau Dysgu yn Gwella Cymru:

“Mae’r adroddiad hwn yn ddarn hanfodol o waith parhaus i dynnu sylw at yr anghydraddoldebau iechyd rydyn ni’n eu canfod mor aml gyda phobl ag anableddau dysgu.

“Rhaid dehongli’r canfyddiadau yn ofalus iawn, o ystyried y problemau gyda nodi pobl ag anableddau dysgu yn ddibynadwy, ond roeddent yn unol â’r hyn yr oeddem yn disgwyl ei weld. Mae’r rhai a nodwyd yn fwy tebygol o fod yn bobl ag iechyd cymharol wael, nad ydynt yn gysylltiedig â’u hanabledd, gan fod derbyniadau cleifion mewnol yn aml yn gwneud rhywun yn fwy tebygol o ymddangos yn y data hwn.

“Mae’r adroddiad hwn yn hanfodol bwysig wrth gynnal y ffocws ar wella bywydau pobl ag anabledd dysgu nawr ac yn y dyfodol.”

Ar hyn o bryd mae Gwella Cymru yn gweithio fel rhan o ymateb craidd Iechyd Cyhoeddus Cymru i Coronavirus a nhw yw’r gwasanaeth Gwella Cymru gyfan ar gyfer GIG Cymru sy’n defnyddio ei arbenigedd i ddatblygu, ymgorffori a darparu gwelliannau ledled y system ar draws iechyd a gofal cymdeithasol.

Argymhellir y rhai ag anabledd dysgu difrifol neu ddwys i dderbyn brechlyn COVID-19 fel rhan o grŵp blaenoriaeth 6, sy’n cael ei alw yng Nghymru ar hyn o bryd, a hefyd y rheini ag anabledd dysgu mewn lleoliadau nyrsio a gofal preswyl arhosiad hir.

Adroddiad

COVID-19-related deaths in Wales  amongst People with Learning Disabilities from 1st March to 19th November 2020 (Saesneg yn unig)